Khai Thác Bitcoin và Bất Bình Đẳng Điện Năng Toàn Cầu: Đánh Giá Chuyên Môn

Sự bùng nổ của Bitcoin đã làm dấy lên những tranh luận sôi nổi về mức tiêu thụ năng lượng của nó, kéo theo các hệ lụy xã hội và môi trường. Năm 2025, mức tiêu thụ điện hàng năm của Bitcoin đạt khoảng 173 terawatt-giờ (TWh), tương đương với mức tiêu thụ năng lượng của cả một quốc gia phát triển. Lượng điện trung bình mà mỗi giao dịch Bitcoin sử dụng hiện nay tương đương với điện năng để vận hành một hộ gia đình Mỹ trong hơn một tháng và cao gấp nhiều lần so với các hệ thống thanh toán truyền thống; một giao dịch Bitcoin có thể tiêu thụ năng lượng tương đương hàng trăm nghìn giao dịch thẻ Visa.

Cơ chế đứng sau mức tiêu thụ khổng lồ này là giao thức đồng thuận proof-of-work của Bitcoin. Khi nguồn cung Bitcoin mới dần tiến về mức giới hạn là 21 triệu đồng, độ khó về tính toán và mức tiêu thụ năng lượng cho khai thác cũng tăng theo. Thiết kế này tạo ra một “cuộc chạy đua vũ trang” không ngừng về phần cứng khai thác và tiêu thụ điện năng, gây áp lực lớn lên thị trường điện năng toàn cầu.

Một diễn biến đáng chú ý trong năm 2025 là hơn một nửa lượng điện phục vụ các hoạt động khai thác Bitcoin đến từ nguồn năng lượng tái tạo, cho thấy nỗ lực ngày càng gia tăng của ngành hướng tới phát triển bền vững. Tuy vậy, sự chuyển dịch này vẫn chưa hoàn toàn giải quyết được những lo ngại hiện hữu. Với tính chất phi tập trung, các cơ sở khai thác Bitcoin thường di chuyển đến các khu vực có chi phí điện thấp, phần lớn tại các quốc gia có hạ tầng phát triển chưa hoàn thiện. Điều này tiềm ẩn nguy cơ làm xáo trộn nguồn cung điện năng, có thể khiến điện bị chuyển hướng khỏi các nhu cầu thiết yếu của cộng đồng như sinh hoạt, sản xuất hoặc dịch vụ công cộng tại nơi có nguồn điện vẫn còn mong manh.

Tóm lại, quy mô tiêu thụ năng lượng cho khai thác Bitcoin, các yếu tố cấu trúc bên trong và xu hướng dịch chuyển toàn cầu của ngành này đặt ra nhiều vấn đề quan trọng cho nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách. Sự phát triển của công nghệ khai thác hiệu quả hơn cùng với khả năng chấp nhận các thuật toán đồng thuận thay thế sẽ đóng vai trò then chốt trong việc quyết định liệu tăng trưởng của tiền điện tử có tiếp tục gây áp lực lên tài nguyên năng lượng hay chuyển mình thành một thành phần bền vững hơn của hệ thống tài chính toàn cầu.